کیمیای آگاهی

---

اینها کلمات آشنایی هستند که سالیان سال ذهن انسان را بخود معطوف کرده و دغدغه ذهنی ما بوده است. در آئین زرتشت، اوستا بر اراده انسان تاکید بسیاری داشت، در یونان باستان، سقراط،افلاطون و ارسطو از کسانی بودند که انسان را آزاد می دانستند و از آزادی انسان دفاع می کردند، افلاطون میگفت ارواح انسانی پیش از خلقت مورد خطاب خدایان قرار گرفتند و تقدیر خودشان را خودشان برگزیدند. در آئین مسیحیت نیز در خصوص این مسئله با توجه به سخنان حضرت مسیح به اختیار انسان در سرنوشت خود اشاره شده است .

حضرت مولانا نیز ، این موضوع را با مثالی زیبا این مطلب را بیان فرموده اند :

این که گویـی این کنـم یـا آن کنم                این دلیل اخـتیـار اســت ای صنــم
یـک مثـال ای دل پـی فرقـی بیـار                تـا بــدانــی جـبــر را از اخـتـیــار
دسـت کــان لـرزان بود از ارتعـاش               وان که دستی را تو لرزانی ز جاش
هر دو جنبش آفریده حق شنـاس                 لیـک نـتـوان کـرد ایـن بـا آن قیـاس
زان پـشـیـمانـی کـه لرزانـیـدیـش          چون پشیمانی نیست خود مرد مرتعش
مرتعش را کی پشیمان دیده ای؟                بر چنـیـن جبری تو بر چسبـیده ای
زاری مـــا بـشـد دلیـــل اخـتـیــار                   خـجـلـت مــا شــد دلیـل اختــیــار
گر نبودی اختیار این شرم چیست؟               وین دریغ و خجلت و آزرم چیست؟

 

ما انسانها، در هر لحظه از زندگی مان انتخابگریم، این انتخابها از ساده ترین و عادی ترین مسائل زندگی ما تا پیچیده ترین موارد را در بر میگیرد، از انتخاب رنگ لباس، ساعت بیدار شدن از خواب و … گرفته تا انتخاب راه و مسیر زندگی مان، همانطور که خداوند در سوره انسان، آیه سه می فرماید:
«اِنّا هُدَیناهُ السَّبیلُ اِمّا شاکِرآ و اِمّا کَفورآ»

« ما راه را به آنان نشان داده ایم، یا راه راست را انتخاب خواهند کرد و یا کفران خواهند ورزید.»

 

 

اما نکته بسیار مهمی که گاهی از آن غافل می شویم، پذیرفتن مسئولیت این انتخاب ها است. انتخاب هر گزینه، قطعاً بهایی دارد که حداقل آن از دست دادن سایر گزینه ها است.

بیایید به بیان دیگری از قضا و قدر بپردازیم:
تصور کنید برای رسیدن از جایی که هستید به مقصد، چند راه وجود داشته باشد. این راه ها حوزه امکان شما است. اما راهی که از بین آنها انتخاب می کنید، قَدَر است.
انتخاب هر راه، مسئولیت مربوط به آنرا با خود به همراه دارد.
به عنوان مثال، انتخاب همسر برای ازدواج را در نظر بگیرید. زمانیکه در آغاز پروسه ازدواج هستیم، حق انتخاب بین گزینه های موجود را داریم و این ما هستیم که تصمیم میگیریم با چه کسی ازدواج کینم، اما بعد از عقد، مسئولیت این رابطه بر عهده ما است و قوانین این ارتباط صادق است. بعد از اختیار در انتخاب، ما در جبر محدودیت های آن انتخاب هستیم.

به زبان ساده “ما در جبر انتخاب های گذشته مان هستم .”

 

 

یا در مثالی دیگر، می توان به انتخاب پدر و مادرمان اشاره کنیم، که پیش از تولد صورت گرفته و اکنون هیچیک از ما با خط زدن نام پدر و مادر در شناسنامه و یا هر کار دیگری، قادر به تغییر آن نیست! و بایستی همواره مسئولیت حضور در آن تعادل را قبول نیم .

در زمینه قضا و قدر روایتی نیز داریم:
امام علی علیه السلام در پای دیواری نشسته بودند، متوجه شدند که دیوار شکسته است و ممکن است فرو ریزد، فورا برخاسته و از آنجا دور شدند. مردی اعتراض کرد که از قضاء الهی می گریزی؟ یعنی اگر بنا باشد تو بمیری خواه از کنار دیوار خراب فرار کنی یا فرار نکنی خواهی مرد و اگر بنا نباشد صدمه ای به تو متوجه گردد باز هم در هر صورت محفوظ خواهی بود، بنابراین فرار از زیر دیوار شکسته چه معنی دارد؟ حضرت در پاسخ وی فرمود: «افر من قضاء الله الی قدره؛ از قضاء الهی بسوی قدر الهی فرار می کنم. معنای این جمله این است که هر حادثه که در جهان پیش می آید مورد قضا و تقدیر الهی است. اگر ما خود را در معرض خطر قرار دهیم و آسیب ببینیم، قضاء خدا و قانون خدا است و اگر از خطر بگریزیم و نجات پیدا کند آن هم قانون خدا و تقدیر خدا است.
نکته مهم این است که همواره در صدد کسب آگاهی برای انتخاب اصلح باشیم وبعد از انتخاب در پذیرش هر آنچه شد باشیم و مسئولیت آنرا هم بپذیریم.

مثل همیشه به خاطر داشته باشیم که بهترین راه نظریۀ امرٌ بین الامرین است، یعنی راه و روش میانۀ جبر و تفویض. 

در صدد کسب آگاهی باشیم تا ان شاءالله با توفیق الهی، از میان راه های موجود در حوزه امکان بهترین را برگزیده، و تک راه، در مسیر رسالت شخصی مان قدم برداریم.

اشتراک در شبکه های اجتماعی

---